Volledige leerplicht
Hoewel de meeste kinderen in groep 1 van de basisschool beginnen nadat ze vier jaar geworden zijn, begint de echte leerplicht pas als het kind vijf jaar is. Om precies te zijn op de eerste schooldag van de maand die volgt op de maand waarin het kind vijf jaar is geworden. Een kind dat op 3 oktober vijf jaar wordt, is dus vanaf de eerste schooldag in november leerplichtig. Dat houdt in dat het kind vanaf dat moment volledig dagonderwijs moet volgen.
Om overbelasting van jonge kinderen te voorkomen, biedt de leerplichtwet de mogelijkheid om voor vijfjarigen de schoolweek te bekorten. In goed overleg met de schooldirecteur mogen ouders hun kind maximaal vijf uren per week thuishouden. Als dit onvoldoende is mag de schooldirecteur daar nog eens vijf uur aan toevoegen. Zodra een kind zes jaar wordt, moet het het volledige onderwijsprogramma volgen.
De volledige leerplicht eindigt:
- aan het eind van het schooljaar (31 juli) waarin de jongere zestien jaar is geworden;
of
- als de jongere tenminste twaalf jaar volledig dagonderwijs heeft gevolgd (een groep overslaan telt mee als volledig schooljaar).
Kwalificatieplicht
De kwalificatieplicht start direct na de volledige leerplicht en eindigt als de jongere achttien jaar wordt of zoveel eerder als de jongere een startkwalificatie (diploma havo, vwo, of minimaal mbo 2) behaalt. Kwalificatieplichtige jongeren hoeven geen volledig dagonderwijs te volgen, maar mogen ook kiezen voor een combinatie van leren en werken. De jongere moet wel ingeschreven staan bij een school.
De kwalificatieplicht geldt niet voor:
- jongeren die een getuigschrift of diploma bezitten van een school voor praktijkonderwijs
- jongeren die met een uitstroomprofiel arbeid of opvang het (voortgezet) speciaal onderwijs verlaten
- jongeren die op lichamelijke of psychische gronden zijn vrijgesteld van de leerplicht